Złota moneta Węgierskie 20 Franków – Franciszek Józef I 5,81 g

Historia

Historia węgierskiego forinta

Aby lepiej ocenić węgierską złota monetę 20 franków / 8 forintów, należy cofnąć się głęboko do tego okresu pasjonującej historii Węgier, kiedy to król Karol I przekształcił Królestwo Węgier w wielkie mocarstwo. Będąc już znaczącym państwem w początkach drugiego tysiąclecia, w czternastym wieku, pod panowaniem króla Karola I Węgry stały się, w sensie geograficznym, drugim co do wielkości królestwem w Europie. W swoim szczytowym okresie Królestwo Węgier rozciągało się od wybrzeży Adriatyku na zachodzie do Bałkanów na południu, zajmując na wschodzie znaczną część Transylwanii, która dzisiaj należy do Rumunii oraz roszcząc pretensje do Karpat na północy. Innymi słowy, dzisiejsze Węgry znajdują się w cieniu dawnej chwały.

Karol I, zwany także Karolem Robertem, potomek królów zarówno włoskich, jak i węgierskich, objął tron węgierski na początku czternastego wieku. Pod jego panowaniem Królestwo Węgier zarówno rozrosło się terytorialnie, jak i rozwinęło gospodarczo, stając się jednym z przodujących krajów Europy. Jak on tego dokonał? Niewątpliwie pomogły mu na tej drodze jego polityczne i militarne umiejętności, ale głównym źródłem jego potęgi, które umożliwiło mu skuteczne i pomyślne sprawowanie władzy, było złoto i to w dużej ilości.

Na krótko przed okresem jego panowania zostały odkryte bogate złoża złota w rejonie górskim, który dzisiaj stanowi centralną część Słowacji i podjęto ich eksploatację. Kopalnie złota były tak zasobne w ten szlachetny metal, że Królestwo Węgier stało się największym w Europie i jednym z głównych w świecie producentem złota. Stały dopływ szlachetnego metalu do kufrów w skarbcu znacznie zwiększył zdolność Karola do sprawowania rządów. Jednakże bogactwo z gór nie przyczyniłoby się samo do dobrobytu królestwa jako całości, gdyby nie przeprowadzona przez Karola reforma monetarnego systemu kraju, która położyła fundamenty pod złoty węgierski forint.

Będąc świadkiem sukcesu florena, 24-karatowej złotej monety, bitej we Włoszech przez miasto- państwo Florencję, który zdominował w tym czasie rynek europejski, Karol wprowadził podobną monetę, o identycznej wadze i czystości, chociaż o nieco odmiennym projekcie. Nowa złota moneta była na Węgrzech nazywana “florentinus”, co ostatecznie skrócono do “forint”, stąd nazwa nominału na węgierskiej złotej monecie 20 franków / 8 forintów.

W celu bicia nowej monety, Karol obdarzył Kremnicę, duże miasto górnicze w pobliżu bogatych złóż złota, królewskim przywilejem dla założenia mennicy, która miał produkować złote forinty. Mennica zaczęła przekształcać złoto w forinty, które były następnie rozprowadzane w całym królestwie. Dzięki staraniom Karola o utrzymanie jednolitości złotego forinta, inflacja, która wcześniej czyniła spustoszenie w gospodarce, została opanowana. Integralność forinta przyczyniła się do rozkwitu handlu, w którym się szybko przyjął jako bardziej wygodny i bezpieczny sposób zawierania transakcji. W związku z tym uległa poprawie fiskalna sytuacja wielu miast i gmin, z czego także skorzystał skarbiec królewski dzięki wyższym wpływom z podatków. Poza wspomaganiem rozwoju i bogacenia się królestwa złoty forint stał się także walutą regionalną z wyboru dla rozliczeń finansowych.

Mennica w Kremnicy, którą Karol założył dla bicia złotych forintów, przeżyła Karola, stając się największym w regionie producentem monet z metali szlachetnych, który oprócz bicia forintów był odpowiedzialny za emisję wielu z najbardziej znanych europejskich złotych monet, wśród nich dukata. Mennica w Kremnicy nadal pracuje, co czyni ją jedną z najstarszych ciągłe działających mennic na świecie.

Utworzenie węgierskiej złotej monety 20 franków / 8 forintów

Królestwo Węgier było przez następne kilka wieków powoli podporządkowywane przez cesarzy z dynastii Habsburgów, w owych czasach najbardziej potężnej rodzinie królewskiej w Europie, aż na początku dziewiętnastego wieku stało się częścią Cesarstwa Austriackiego.  Po porażce Austrii w wojnie austriacko-pruskiej w roku 1867, węgierscy nacjonaliści wykorzystali osłabienie politycznej pozycji Austrii i zapewnili częściową suwerenność dla Węgier, która dawała im pełną autonomię w sprawach wewnętrznych kraju, ale polityka zagraniczna pozostawała nadal w gestii Austrii, tworząc w ten sposób podwójną monarchię, określaną jako Cesarstwo Austro-Węgierskie.

Odzyskując kontrolę nad swoimi sprawami monetarnymi, Węgry wprowadziły w 1870 roku złotą monetę o nominale 20 franków / 8 forintów. Przyczyną nadania nowej monecie wartości nominalnej 20 franków było przystąpienie przez Austrię na mocy traktatu z Francją do Łacińskiej Unii Monetarnej, które to członkostwo w naturalny sposób objęło również Węgry.

Ta unia monetarna została pierwotnie założona w roku 1865 przez Włochy, Francję, Belgię i Szwajcarię i była próbą unifikacji pieniędzy poszczególnych krajów w jedną jednakową walutę. Państwa założycielskie unii wyraziły zgodę na jednakową czystość i wagę swoich monet, które miały być zrównane z francuskim srebrnym i złotym frankiem, oraz zgodziły się na swobodą wymianę wszystkich innych złotych i srebrnych monet na zasadzie równości, niezależnie od przedstawianych na nich innych projektów, wizerunków czy nazw. Ta standaryzacja ułatwiła i uprościła handel pomiędzy krajami członkowskimi i była postrzegana jako atrakcyjna koncepcja, co skłoniło Austrię i Węgry do przyłączenia się do Unii.

Węgierska złota moneta 20 franków / 8 forintów ułatwiała codzienny handel w Cesarstwie Austro-Węgierskim

Od lat siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku aż do Pierwszej Wojny Światowej Cesarstwo Austro-Węgierskie wspaniale prosperowało. Rozwijał się przemysł, kwitła sztuka i nauka, infrastruktura była modernizowana, budowano sieci kolejowe, kanały rzeczne i porty w podwójnej monarchii. Węgry stały się czołową spiżarnią dla pozostałych części Europy, a Cesarstwo jako całość stało się czwartym co do wielkości światowym producentem maszyn. Była to dynamiczna gospodarka, w której moneta węgierskie 20 franków / 8 forintów odgrywała ważną rolę przez ułatwianie codziennego handlu. Dzięki wzrastającym dochodom i kwitnącemu rynkowi, panowanie Franciszka Józefa (który jest przedstawiony na tej monecie) zaczęło się w sposób naturalny kojarzyć z czasami “obfitości”, co w konsekwencji wzmacniało jego popularność. Cieszył się dużą lojalnością ze strony Węgrów, zwłaszcza ze względu na jego pacyfistyczne traktowanie Węgier, którym zagwarantował autonomiczne rządy.