Złota moneta Francuskie 10 Franków – Marianna i Kogut 2,90 g

Pochodzenie złotej monety francuskiego franka

Fascynująca historia złotej dziesięciofrankówki zaczęła się w XIV wieku podczas Wojny Stuletniej pełnej licznych konfliktów zbrojnych między Francją i Brytanią. Podczas bitwy pod Poitiers w 1356 roku francuski król Jan II został pojmany przez swoich angielskich nieprzyjaciół. Anglicy zażądali okupu: trzech milionów złotych monet. Po spełnieniu uzgodnionych warunków król został wypuszczony a jego powrót z niewoli został uczczony wprowadzeniem nowej, złotej monety nazwanej frankiem od „franc”, co po francusku znaczy „wolny”. Nowy złoty frank był później wykorzystywany w handlu na terenie Francji, ale jego jednolitość często ulegała przewartościowaniu. Zmieniło się to wraz z dojściem do władzy Napoleona Bonaparte na początku XIX wieku.

Francuskie złote franki zostały zatwierdzone przez Napoleona Bonaparte

Pod koniec Rewolucji Francuskiej, uważany za jednego z największych wodzów świata i wytrawnego polityka, Napoleon Bonaparte zapewnił sobie stanowisko pierwszego konsula. Jako zwolennik złota, wprowadził standaryzowaną monetę napoleona w 1803 roku. Pierwotnie była ona bita w dwóch nominałach: 20 i 40 franków. Później pojawiły się także nominały 5, 10, 50 i 100 franków.. Pierwsza moneta 10 franków została wprowadzona w roku 1850, o masie 3,225 g, zawierająca 90% złota czyli 2,902 gramów złota, a ostatnia emisja złotej monety 10 franków odbyła się w 1914 roku. Chociaż wygląd monety ulegał z czasem zmianom, to zarówno jej nominał, jak i jednolitość pozostawały niezmienne przez cały XIX wiek. Wszystkie francuskie złote monety dziesięciofrankowe bite w XIX i XX wieku nazywane są „napoleonami”.

Francuska dziesięciofrankówka – standard oparty na parytecie złota w Europie

Dziesięciofrankowa złota moneta Napoleona przyczyniła się do monetarnego zjednoczenia Europy i pomyślnego rozwoju handlu w większym stopniu niż sam Napoleon, który dążył do tego samego, ale metodami militarnymi. Terytoria podbite przez Napoleona zostały z czasem utracone, ale mimo to ciągle pozostawały pod wpływem złotej dziesięciofrankówki. Moneta zyskała dominującą pozycję i stała się podwaliną pierwszej europejskiej dużej unii walutowej pod nazwą „Łacińska Unia Monetarna”. Pierwotnie została ona zawarta w 1865 roku między Francją, Belgią, Włochami i Szwajcarią, aby spróbować zunifikować pieniądze tych krajów i stworzyć jednolitą walutę. Można więc powiedzieć, że były to pierwsze kroki prowadzące do znanej dziś, wspólnej europejskiej waluty: euro.

Założyciele Unii przyjęli franka i uzgodnili swobodną wymianę innych złotych i srebrnych monet na zasadzie równości, niezależnie od ich wyglądu. Wystandaryzowano także stosunek dwóch metali szlachetnych – 4,5 grama srebra odpowiadało 0,290322 grama złota – stosunek wynosił więc 15,5:1. Standaryzacja ułatwiła i uprościła handel, co nakłoniło inne kraje do przyłączenia się do Unii. Unia popełniła liczne błędy, z których jednym z najpoważniejszych był nadmierny druk papierowych pieniędzy co zachwiało ustalonym wcześniej stosunkiem banknotów i kruszcowych monet obecnych na rynku. Potknięcia takie nie zachwiały jednak jednolitym, kruszcowym systemem monetarnym. Łacińska Unia Monetarna rozszerzała się niemal do wybuchu I Wojny Światowej i formalnie zakończyła działalność w 1927 roku.

Popularność francuskiej złotej monety 10 franków utrzymuje się nadal

W XIX i XX wieku złote napoleony były rozpowszechnione w Europie i na całym świecie. Na początku XIX wieku Francja kontrolowała sporą część kontynentu a w kolejnym stuleciu stała się kolonialną potęgą. Wiarygodna i zachowująca jednolitość złota dziesięciofrankówka Napoleona stała się więc preferowanym wyborem wśród handlowców i inwestorów. Większość napoleonów wyemitowano po latach 50. XIX wieku, co zbiegło się z rozszerzeniem Łacińskiej Unii Monetarnej oraz szczytowym rozwojem francuskiego imperium kolonialnego. Złota moneta 10 franków była regularnie wydawana w latach 1850 – 1914. Chociaż złote napoleony nie są już produkowane, to ich popularność nadal trwa i sprawia, że są najczęściej sprzedawanymi złotymi monetami w kilku europejskich krajach, m.in. we Francji.

Francuska złota dziesięciofrankówka Marianna i Kogut

Wprowadzone w 1899 roku dziesięciofrankowe monety Marianna i Kogut były kontynuacją tradycji monetarnej Republiki Francuskiej, w których to czasach obiegowe, złote pieniądze zamiast wizerunkami władców ozdabiano francuskimi symbolami zwycięstwa, wolności i sprawiedliwości. Najbardziej znanymi i wyrazistymi są kogut i Marianna. Kogut widniejący na rewersie złotej dziesięciofrankówki jest chrześcijańskim symbolem triumfu. Pianie koguta o wschodzie słońca jest uważane za zwycięstwo dnia nad ciemnością i szatanem. Kogut stał się ważnym symbolem zwłaszcza w okresie francuskiego renesansu, gdy kościół katolicki odgrywał kluczową rolę w sprawach państwowych kraju. Do dziś kogut jest nieoficjalnym symbolem Francji i często towarzyszy jako narodowa maskotka podczas zawodów sportowych.

Umieszczony na awersie wizerunek Marianny to połączenie alegorycznych personifikacji wolności i sprawiedliwości. Namalowana po raz pierwszy w 1775 roku przez młodego, francuskiego malarza, Marianna zyskała popularność po Rewolucji Francuskiej, gdy nowo wybrane Zgromadzenie poszukiwało świeżego symbolu, który mógłby reprezentować Pierwszą Republikę Francuską. Wybór padł na wizerunek Marianny odpowiadający młodej, ale zdeterminowanej Republice. Marianna jest do dziś narodowym symbolem Francji. Można ją znaleźć na francuskich monetach euro, pieczęciach oraz w oficjalnym logo rządu. Jest wyrazem wierności ideom republikańskim opartym na triumfie wolności nad władzą absolutną.

Wielkość emisji francuskiego złotego franka 

Wraz z rozrostem imperium francuskiego, rosło zapotrzebowanie na złote i srebrne monety. Aby zaspokoić ten ogromny popyt, złote franki byłe bite w kilku mennicach. Na przestrzeni lat złote napoleony były emitowane przez ponad 20 mennic, w tym także ulokowanych w krajach podbitych przez Francję. Każda z nich była zobowiązana do umieszczania na każdej monecie znaku identyfikacyjnego, dzięki czemu można było z łatwością ustalić pochodzenie złotego franka. Znakiem tym mogła być litera, symbol lub monogram. Litera ‘A” oznaczała mennicę paryską a litera „R” lub symbol korony były znakami mennicy rzymskiej. Chociaż te pożądane monety były bite nie tylko na terenie Francji, ale i Europy, to jednak ogromna większość powstawała w mennicy Monnaie de Paris. Założona w 864 roku przez króla Francji Karola Łysego Monnaie de Paris jest najstarszą i największą mennicą we Francji a prawdopodobnie także najstarszą francuska inwestycją. Chociaż paryska mennica odpowiadała za francuski system pieniądza obiegowego, to przez prawie tysiąclecie dzieliła swoja odpowiedzialność z innymi francuskimi mennicami. Stąd mamy obecnie wiele znaków identyfikacyjnych na złotych napoleonach. W 1878 roku mennica paryska została jedynym francuskim producentem mogącym wytwarzać obiegowe monety. Do dziś jest ona główną mennicą kraju i wyłącznym producentem oficjalnych, francuskich monet euro.