Czy lubisz ryzykować? – Sprawdź, od czego może zależeć chęć do podejmowania ryzyka!

Inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem – ale nie wszyscy odbieramy je tak samo. To, co dla jednego inwestora będzie ekscytującą szansą, dla innego może być źródłem stresu i bezsenności. Dlatego kluczowe jest zrozumienie własnej tolerancji na ryzyko – czyli tego, ile niepewności jesteśmy w stanie zaakceptować.

Od czego może zależeć tolerancja na ryzyko?

Tolerancja na ryzyko w kontekście inwestycyjnym zależy od tego, jaka jest nasza zdolność oraz skłonność do podejmowania ryzyka. Na zdolność do podejmowania ryzyka wpływają konkretne czynniki finansowe takie jak np. wielkość majątku, stopień dywersyfikacji portfela czy horyzont inwestycyjny.

Natomiast skłonność do ryzyka to nasza subiektywna chęć, gotowość do tolerancji strat czy wahań wartości portfela inwestycyjnego. Wiążą się z nią czynniki psychologiczne – osobowość, indywidualne doświadczenia, a także chwilowe stany, w których się aktualnie znajdujemy, np. związane z odczuwaniem konkretnych emocji.

Tolerancję na ryzyko można analizować, biorąc pod uwagę rozmaite aspekty.

1. Znajomość inwestycji

Ważnym kryterium oceny ryzyka inwestycyjnego jest poziom naszej wiedzy. Jeśli dobrze rozumiemy istotę inwestycji, rośnie nasze zaufanie, a poziom lęku spada. Wówczas łatwiej jest podjąć ryzyko. Brak wiedzy rodzi niepewność, a niepewność zwiększa poczucie ryzyka – dostępność i jakość informacji o różnych formach inwestycyjnych odgrywają tu kluczową rolę.

2. Emocjonalny stosunek do zysków i strat

Poczucie pewności zysku daje spokój i obniża poziom lęku, a tym samym poziom odczuwanego ryzyka. Jednak obietnica bardzo dużych zysków paradoksalnie często podnosi poczucie ryzyka.

Psychologia pokazuje, że straty odczuwamy silniej niż zyski. W praktyce oznacza to, że nawet niewielka strata może wywołać większy dyskomfort niż radość z porównywalnego zysku. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zajrzyj do naszego artykułu.

Dlatego kluczowe jest również to, czy ewentualne straty postrzegamy jako oddalone w czasie. Jeśli tak, to odczuwany poziom ryzyka będzie niższy.

3. Poczucie kontroli

To, co również wpływa na subiektywne odczuwanie ryzyka to możliwość ewentualnego wycofania się z inwestycji, gdy zysk jest zagrożony. Daje to poczucie kontroli sytuacji i może obniżyć postrzegane ryzyko.

4. Samoocena

To, czy przyjmujemy wobec siebie negatywną czy pozytywną postawę może również wyjaśniać skłonność do ryzyka finansowego. Wg. badań wysoka samoocena wiąże się z inwestowaniem w ryzykowne aktywa. Osoby z wyższym poziomem samooceny częściej podejmują ryzyko finansowe, nawet jeśli podwyższony poziom samooceny jest tylko stanem chwilowym, wywołanym daną sytuacją.

5. Samokontrola

Pozwala ona osiągać długoterminowe cele dzięki regulacji emocji i zachowań czy powstrzymywaniu się przed działaniami, które mogłyby utrudnić ich osiągnięcie.

Im jej poziom jest wyższy, tym niższa jest skłonność do podejmowania ryzyka inwestycyjnego. Co ciekawe, wg. badań okazuje się, że jeśli chwilowo wpłyniemy na poczucie samokontroli badanych np. poprzez poproszenie ich o przywołanie jakiejś porażki, którą ponieśli w zakresie samokontroli, to chwilowo zwiększy się ich skłonność do ryzyka inwestycyjnego. Natomiast, przywołanie sukcesu daje odwrotny efekt – zmniejsza skłonność do ryzyka inwestycyjnego.

6. Władza

Zmienia percepcję ryzyka – obniża awersję do straty, a także podnosi samoocenę. Wyższy poziom poczucia władzy, a także realny stan posiadania władzy przewidują ryzykowne zachowania finansowe. Kiedy ktoś faktycznie ma władzę (np. kieruje zespołem, podejmuje ważne decyzje), to częściej jest skłonny podejmować ryzykowne decyzje finansowe. Władza daje mu poczucie większej kontroli i pewności siebie, co obniża strach przed stratą.

Jednak, gdy ta sama osoba chwilowo nie ma władzy, ten efekt znika. Samo poczucie władzy, wspomnienie czy wyobrażenie, że kiedyś miała władzę, nie wystarcza, żeby zwiększyć skłonność do ryzyka.

Znajomość własnej tolerancji na ryzyko to klucz do świadomego inwestowania. Dzięki niej łatwiej zbudować strategię dopasowaną do naszych indywidualnych potrzeb i możliwości, a tym samym zwiększyć szanse na sukces bez zbędnego stresu.