Jak oszczędzać na emeryturę?

Teoretycznie wszyscy wiemy, że warto odkładać na przyszłość. Szczególnie młode pokolenie powinno mieć świadomość, że ich przyszła emerytura maluje się raczej w ciemnych barwach. Mimo to temat ten wciąż bywa odkładany „na później”. Wiemy, że powinniśmy, a jednak trudno nam zrobić pierwszy krok. Jak więc podejść do oszczędzania na emeryturę tak, by wreszcie ruszyć i zacząć budować realne poczucie bezpieczeństwa?

Dlaczego tak trudno zacząć?

Powodów jest wiele. Dla jednych główny problem stanowią ograniczenia finansowe i wysokie bieżące koszty życia, dla innych brak wiedzy lub zaufania do dostępnych rozwiązań. Jednak przede wszystkim trudność stanowi obranie tak długoterminowej perspektywy. Wizualizacja swoich potrzeb, które są mgliste i odległe nie należy do najłatwiejszych. A to właśnie ona może dostarczyć odpowiedniej dawki motywacji, by zacząć interesować się emeryturą już teraz.
Więcej na ten temat możesz przeczytać w naszym poprzednim artykule – Dlaczego nie oszczędzamy na emeryturę?

Jak zacząć myśleć o przyszłości realnie?

Co więc możemy zrobić, by mimo wszystko zacząć? Najważniejsze jest urealnienie przyszłości — zamiast próbować od razu wyobrazić sobie całe życie za kilkadziesiąt lat, warto podzielić tak długi horyzont czasu na etapy i zadać sobie pytania o swoje potrzeby. Jaka kwota miesięcznie by nas satysfakcjonowała? Ile pieniędzy potrzebujemy rocznie? Jakiej sumy na kilka lat? Przez ile musimy oszczędzać i inwestować, by uzyskać taką kwotę?
To buduje emocjonalny pomost między „dzisiaj” a „przyszłym ja”. Co musi wydarzyć się przez najbliższy rok, by zbliżyć się do celu? Taka perspektywa sprawia, że odkładanie staje się bardziej sensowne i namacalne, a także pozwala sobie uświadomić, że może odpowiedni czas, by zacząć zajmować się kwestią emerytury jest właśnie teraz.

Jak oszczędzać na emeryturę – z czego warto skorzystać?

W Polsce mamy do dyspozycji kilka narzędzi, które mogą realnie pomóc w budowaniu kapitału emerytalnego — zarówno tych wspieranych przez państwo, jak i całkowicie prywatnych.

PPK

Pracownicze Plany Kapitałowe to jeden z najłatwiejszych sposobów na rozpoczęcie długoterminowego oszczędzania na emeryturę. W ramach programu do odkładanych przez nas środków dokłada się również pracodawca oraz państwo, co sprawia, że oszczędności rosną szybciej niż przy samodzielnym odkładaniu pieniędzy.
Zapis jest automatyczny dla osób między 18. a 54. rokiem życia — choć w każdej chwili można zrezygnować. W praktyce co miesiąc na rachunek PPK trafiają wpłaty podstawowe i ewentualnie dodatkowe (od pracownika i pracodawcy) oraz dopłaty od państwa: jednorazowe 250 zł na start i 240 zł rocznie po spełnieniu warunków.
Zgromadzone środki są w pełni prywatne, a po ukończeniu 60 lat można samodzielnie zdecydować o sposobie ich wypłaty.
Domyślna forma wypłaty to jednorazowe wypłacenie 25% środków, a następnie comiesięczna wypłata reszty przez 10 lat. Środki wypłacone w ten sposób są zwolnione z podatku od zysków kapitałowych!
Istnieje możliwość wypłacania środków w dowolnej liczbie rat, jednak jeśli zależy nam na zwolnieniu z podatku od zysków kapitałowych, należy pamiętać, by nie zmniejszać liczby rat poniżej 120.

IKE

Indywidualne Konto Emerytalne to rozwiązanie dla osób, które chcą oszczędzać w swoim tempie i korzystać z jednej z największych zachęt długoterminowych — zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki. Co roku można wpłacać środki do wysokości określonego limitu (w 2025 r. jest to 26 019 zł), a sposób oszczędzania jest bardzo elastyczny – można wpłacić całą kwotę jednorazowo, rozbić ją na miesięczne raty lub wpłacać nieregularnie, kiedy dysponujemy wolnymi środkami.
Po ukończeniu 60 lat lub po nabyciu uprawnień emerytalnych, ukończeniu 55 lat i spełnieniu dodatkowego warunku pieniądze można odebrać z zachowaniem korzyści podatkowych. Dodatkowym warunkiem są wpłaty na IKE w co najmniej 5 latach oraz dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę.
W razie potrzeby możliwy jest także wcześniejszy częściowy zwrot, choć w takim przypadku naliczany jest standardowy podatek Belki. Środki zgromadzone na IKE są w pełni dziedziczone i mogą być przeniesione na IKE osoby uprawnionej bez podatku dochodowego.

IKZE

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego może być dobrą propozycją szczególnie dla osób, które wpadają w drugi próg podatkowy. Co roku wpłaty na IKZE można odliczyć od podstawy opodatkowania — w 2025 r. korzyść może sięgać nawet ok. 5 tys. zł. Limit wpłat jest niższy niż w IKE, ale zależy od formy zatrudnienia: 10 407,60 zł dla osób na etacie i 15 611,40 zł dla prowadzących działalność gospodarczą.
Podobnie jak w IKE, wpłaty można realizować dowolnie: regularnie, jednorazowo lub nieregularnie. Środki są zwolnione z podatku Belki, natomiast przy wypłacie — po ukończeniu 65 lat i wpłat w minimum pięciu latach — obowiązuje zryczałtowany podatek dochodowy 10%. IKZE nie pozwala na częściowy zwrot – wcześniejsze wypłacenie środków oznacza konieczność zapłaty podatku. Oszczędności są w pełni dziedziczone, a przy przeniesieniu ich na IKZE osoby uprawnionej nie trzeba opłacać podatku 10%.

Automatyzacja i bezpieczne formy odkładania

Oprócz tego wiele osób korzysta z rozwiązań takich jak fundusze inwestycyjne, obligacje, ETF-y. Ważnym krokiem jest automatyzacja — stałe zlecenie czy cykliczny zakup wybranego aktywa eliminuje konieczność podejmowania ciągłych decyzji. Warto, by w naszym portfelu inwestycyjnym znalazło się miejsce dla bezpiecznych i zrozumiałych aktywów, które pomagają odzyskać poczucie stabilności. W tym kontekście dobrym wyborem są metale szlachetne. Złoto to świetne zabezpieczenie kapitału w perspektywie długoterminowej. Jest dla wielu osób pierwszym krokiem do zbudowania bezpiecznej strategii, która pozwoli chronić pieniądze przed inflacją i mieć do niego stały dostęp dzięki fizycznej formie.

Im wcześniej zaczniemy „podróż w przyszłość”, tym większa szansa, że będzie to przyszłość spokojna, stabilna i świadomie zaplanowana. Budowanie emerytury to długi proces, który zaczyna się od jednego, niewielkiego kroku – decyzji, by zacząć. Nie musimy od razu odkładać dużych kwot ani mieć idealnie dopracowanego planu na całe dekady. Wystarczy regularność, stopniowe zwiększanie świadomości i wybór rozwiązań, które są dla nas zrozumiałe i bezpieczne. Przyszłość nadejdzie niezależnie od tego, czy będziemy na nią gotowi — dlatego warto zadbać o nią już dziś.