Jak skupić się na przyszłości i poprawić swoje finanse?

Współczesny świat bombarduje nas nieustannym strumieniem bodźców. Często dajemy się wciągnąć w wir chwilowych przyjemności, a później zmagamy się z wyrzutami sumienia, brakiem poczucia celu czy pustym kontem. Zbyt mała koncentracja na przyszłości może prowadzić do trudności z wyznaczaniem i realizowaniem celów długoterminowych, a w konsekwencji problemów finansowych. Jak więc nauczyć się bardziej koncentrować na przyszłości, by skutecznie zadbać o finanse osobiste?

Czas i umiejętność odraczania gratyfikacji a pieniądze

Nie bez powodu tak często zdarza nam się mówić „czas to pieniądz”. To, jak postrzegamy czas i jakie mamy względem niego nastawienie, wpływa na wiele decyzji, jakie podejmujemy. Może być to szczególnie widoczne w naszych finansach. Czy kupujemy impulsywnie, czy potrafimy oszczędzać? Czy inwestujemy z myślą o emeryturze, czy żyjemy z miesiąca na miesiąc?

Każdy z nas ma różne podejście do czasu, niektórzy skupiają się bardziej na przeszłości, inni na teraźniejszości, jeszcze inni na przyszłości. Mówi o tym teoria perspektyw czasowych słynnego psychologa Philipa Zimbardo. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat i poznać własne nastawienie względem czasu, kliknij link – teoria perspektyw czasowych.

Przykładowo, jeśli bardziej koncentrujesz się na teraźniejszości, to może być Ci trudno oprzeć się pokusie zjedzenia ulubionego deseru. Ważniejsza będzie dla Ciebie przyjemność odczuwana w danej chwili niż konsekwencje. Odwrotnie, gdy silniej skupiasz się na przyszłości – może być łatwiej powstrzymać się od pysznych słodkości tu i teraz, na rzecz korzyści zdrowotnych w przyszłości czy realizacji obranego celu związanego ze zdrowym odżywianiem.

Łatwo zauważyć, że w kontekście finansów szczególne znaczenie ma to, jak bardzo potrafimy koncentrować się na przyszłości. Zwykle ludzie, którym przychodzi to z łatwością, lepiej radzą sobie z odraczaniem gratyfikacji (więcej o tym zjawisku przeczytasz tutaj – zjawisko odroczonej gratyfikacji). Potrafią oprzeć się pokusie teraz, bo wiedzą, że przyniesie to korzyść później i na tym koncentrują swoją uwagę. To właśnie ta umiejętność często decyduje o tym, czy mamy oszczędności i inwestujemy, czy nasze decyzje finansowe są impulsywne i ciężko nam kontrolować wydatki.

Dlaczego warto koncentrować się na przyszłości?

Jak widać, koncentracja na przyszłości może pozytywnie wpłynąć na finanse osobiste i nie tylko. Zimbardo i Boyd wspominają w książce pt. „Paradoks czasu”, że przyszłościowa perspektywa postrzegania czasu sprzyja także regularnym kontrolom medycznym i zdrowemu stylu życia, mniejszej skłonności do uzależnień, agresji, depresyjności czy lękliwości. Takie osoby lepiej dbają o wykonanie pracy na czas i uwzględniają przyszłe konsekwencje, są bardziej energiczne, sumienne, otwarte, kreatywne. Częściej zarabiają więcej pieniędzy – mają lepsze wykształcenie, pracę i oszczędzają. Badanie prowadzone w Holandii, w którym porównywano nastawienia wobec zachowań ekonomicznych nastolatków i młodych dorosłych oraz ich rodziców, wykazało, że jednym z kluczowych wyznaczników sukcesu finansowego

dzieci jest przyszłościowa orientacja rodziców. Omawianie z dziećmi kwestii finansowych wpływa na ich zachowania dotyczące finansów i uczy znaczenia oszczędzania. Jeśli chcesz poznać więcej powodów, dlaczego warto koncentrować się na przyszłości, kliknij tutaj – jak długoterminowa perspektywa wpływa na sukces finansowy.

Jak zwiększyć koncentrację na przyszłości? Praktyczne sposoby

Na szczęście nad perspektywą czasową można pracować. Nie jest ona dana raz na zawsze i może zmienić się na przestrzeni naszego życia. Oto konkretne techniki, które możesz wdrożyć już dziś, by wzmocnić swoją koncentrację na przyszłości:

• Określaj swoje cele

Wyznacz zarówno te krótkoterminowe, jak i długoterminowe. Zapisz je i regularnie przeglądaj. Dzięki temu będziesz o nich pamiętać, wiedzieć do czego dążysz i na czym Ci zależy. Ta świadomość pomoże pokonywać pokusy dnia codziennego i ukierunkuje Twoje myśli na przyszłość. Pamiętaj, by określać cele we właściwy sposób – więcej na ten temat dowiesz się klikając – cele finansowe.

• Twórz listy rzeczy do zrobienia

Lista zadań porządkuje dzień i pomaga realizować obrane cele.

• Prowadź kalendarz i planuj z wyprzedzeniem

Jeśli planowanie wejdzie Ci w nawyk, automatycznie częściej będziesz koncentrować się na przyszłości.

• Śledź swoje postępy

Korzystaj z habit trackerów – każdy mały sukces zwiększy Twoją motywację do dalszego działania.

• Wizualizuj

To świetna technika, która pozwoli Ci „wejść w Twoje przyszłe buty” i np. poczuć pozytywne emocje, których doświadczysz po osiągnięciu danego celu, jeszcze zanim się to stanie – to świetne źródło dodatkowej motywacji.

• Ćwicz silną wolę

Próbuj odraczać gratyfikację – możesz zacząć od małych kroków, np. powstrzymaj się przed impulsywnym zakupem czy zjedzeniem czegoś niezdrowego lub z wyprzedzeniem określ dokładny moment, kiedy to zrobisz.

• Zadbaj o stabilizację życia osobistego

Dzięki temu będziesz w stanie przewidywać i planować z większą pewnością.

• Szukaj długoterminowych nagród

Zamiana szybkich nagród tu i teraz, na takie które są równie atrakcyjne, lecz oddalone w przyszłości będzie sprzyjać Twojej motywacji do realizacji celów i bardziej przyszłościowemu myśleniu.

• Otaczaj się ludźmi skoncentrowanymi na przyszłości

Środowisko, w jakim się obracamy, ma ogromne znaczenie. Jeśli wokół Ciebie będą osoby silnie skoncentrowane na przyszłości, mimowolnie możesz przejmować ich nawyki czy sposób myślenia.

Ciemna strona koncentracji na przyszłości

Choć przyszłościowa perspektywa niesie wiele korzyści, warto pamiętać, że – jak w każdej dziedzinie życia – kluczowy jest umiar. Nadmierne skupienie na przyszłości może prowadzić do nieustannego poczucia presji, chronicznego stresu czy lęku o to, co jeszcze trzeba osiągnąć. Zdarza się, że w pogoni za finansowym sukcesem poświęcamy relacje z bliskimi, zaniedbujemy zdrowie lub zapominamy, by cieszyć się chwilą obecną. Dlatego warto dążyć do zrównoważonej perspektywy czasowej – takiej, która pozwala nam się uczyć z przeszłości, czerpać radość z teraźniejszości i mądrze planować przyszłość. Tylko wtedy nasze działania będą naprawdę wspierały dobrostan i rozwój – nie tylko finansowy, ale i osobisty.