Platyna – czym się charakteryzuje? Jak ją rozpoznać?

Platyna to jeden z najbardziej cenionych metali szlachetnych, który dzięki swoim unikatowym właściwościom napędza postęp technologiczny – kruszec ten znalazł zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, takich jak: motoryzacja, jubilerstwo (produkcja biżuterii) czy medycyna. Kruszec ten na przestrzeni lat stał się również obiektem zainteresowania inwestorów, którzy dywersyfikując portfel inwestycyjny coraz częściej sięgają nie tylko po złoto czy srebro, ale również właśnie po platynę. Jak wygląda platyna? Jakie właściwości ma ten pierwiastek? Ile kosztuje platyna?

Co to jest platyna? Jakie ma właściwości?

Platyna to rzadki, ciężki metal szlachetny. Oznaczenie platyny w układzie okresowym to „Pt”. Jeśli chodzi o stan czysty platyna jest metalem kowalnym i ciągliwym. Jednocześnie czysta platyna ma silny połysk, nie reaguje z tlenem, wodą, kwasem chlorowodorowym i azotowym. Temperatura topnienia platyny wynosi 1768,2 stopni Celsjusza, zaś temperatura wrzenia 3825 stopni Celsjusza. Sprawia to, że znajduje zastosowanie w sektorach, gdzie istotna jest odporność na wysokie temperatury, np. przy produkcji narzędzi laboratoryjnych i przemysłowych. Gęstość platyny wynosi 21,45 g/cm³, co w połączeniu z jej rzadkością sprawia, że jest pożądana w jubilerstwie i jako inwestycja. Chociaż platyna posiada mniejszą przewodność elektryczną niż inne metale szlachetne, takie jak złoto czy srebro, w dalszym ciągu jest ona na tyle wysoka, że kruszec ten znajduje zastosowanie w sektorze, jakim jest elektronika. Platyna występuje w postaci ziaren, a niekiedy również większych bryłek, których masa nie przekracza 10 kilogramów.

Rys historyczny platyny

Na tle złota i srebra, platyna jawi się jako bardzo młody metal szlachetny – odkrycie platyny miało miejsce w XVI wieku, kiedy to G.C. Scaliger – jeden z włoskich humanistów – dostrzegł wyjątkowe właściwości i wytrzymałość platyny opisując ją jako „metal nie dający się stopić ani za pomocą ognia, ani żadnych hiszpańskich sztuczek”. W kolejnych wiekach właściwości te zostały docenione przez wiele sektorów przemysłu. Kraje, w których współcześnie wydobycie platyny jest największe to Kanada i Republika Południowej Afryki.

Platyna – zastosowanie. Gdzie i w jakiej formie jest wykorzystywana?

Zastanawiasz się czym jest platyna i jakie są jej dokładne zastosowania? Największy udział w popycie na platynę przypada branży motoryzacyjnej, gdzie kruszec ten jest wykorzystywany przy produkcji katalizatorów samochodowych. Katalizatory te są niezbędne w pojazdach spalinowych, ponieważ umożliwiają przekształcenie szkodliwych gazów, takich jak tlenki azotu i węglowodory, w mniej szkodliwe substancje, co w rezultacie przyczynia się do ograniczenia emisji spalin.

Obok branży motoryzacyjnej, znaczący udział w wykorzystaniu platyny przypada branży jubilerskiej. Biżuteria z platyny to nie tylko elegancja i srebrzystobiały blask, ale również trwałość i odporność na zarysowania. Poza tymi dwoma głównymi sektorami, platyna znajduje zastosowanie w wielu innych dziedzinach przemysłu.

W sektorze szklarskim, platyna jest wykorzystywana w produkcji szkła hartowanego i optycznego, ze względu na swoją odporność na wysokie temperatury i reakcje chemiczne. W przemyśle elektrycznym, platyna jest używana do produkcji precyzyjnych rezystorów, czujników temperatury, a także elektrod w ogniwach paliwowych. W przemyśle chemicznym, platyna działa jako katalizator w procesach syntezy chemicznej, np. w produkcji kwasu azotowego. Sektor naftowy korzysta z platyny przy rafinacji ropy naftowej. Z kolei w medycynie platyna odgrywa ważną rolę w produkcji narzędzi chirurgicznych, implantów oraz w leczeniu nowotworów – związki platyny są stosowane jako środki chemoterapeutyczne, takie jak cisplatyna.

Jak wygląda platyna?

W surowej formie platyna może mieć nieco matowy wygląd, jednak po wypolerowaniu nabiera intensywnego, lśniącego połysku o srebrzystobiałym zabarwieniu. Właśnie dlatego często bywa błędnie utożsamiana z białym złotem lub srebrem, a w wynikach wyszukiwarek internetowych pojawiają się frazy takie jak: „platyna a białe złoto”, „platyna jak rozpoznać?”, „platyna a srebro” i im podobne.

Jak sprawdzić czy platyna to platyna? Jak rozpoznać platynę domowym sposobem?

Stoisz przed odpowiedzią na pytanie, jak rozpoznać platynę domowym sposobem? Rozpoznanie platyny w warunkach domowych może być wyzwaniem, ale istnieje kilka prostych metod, które mogą pomóc wstępnie ocenić, czy dany metal to faktycznie platyna. Mimo pozornego podobieństwa do srebra na pierwszy rzut oka, platyna jest twardsza, bardziej wytrzymała i odporna na zarysowania. Metal ten cechuje również większy połysk i nieco jaśniejsza barwa. Wysoka gęstość platyny sprawia, że nawet niewielkich rozmiarów produkty z niej wykonane są cięższe niż w przypadku innych metali. Jak sprawdzić czy platyna to platyna w inny sposób? Czy platyna przyciąga magnes? Platyna nie jest ferromagnetyczna, co oznacza, że nie przyciąga jej magnes. Żadna z domowych metod nie daje jednak pełnej pewności, co do tego, z jakim kruszcem mamy do czynienia. Dlatego, aby mieć pewność, że przedmiot, który chcemy sprawdzić, faktycznie jest z platyny, powinniśmy udać się, np. do dealera metali szlachetnych, który w nieinwazyjny sposób będzie w stanie potwierdzić autentyczność kruszcu.

Platyna a białe złoto – czym się różnią?

Platyna i białe złoto, choć wizualnie mogą wydawać się podobne, różnią się znacząco pod względem składu, trwałości i wartości. Platyna cechuje się wyższą gęstością niż złoto, co czyni ją wyjątkowo trwałą i odporną na zarysowania, a także znacznie cięższą od białego złota. Z kolei białe złoto to stop złota z innymi metalami, który często jest dodatkowo pokrywany warstwą rodu, aby nadać mu charakterystyczny srebrzysty połysk. W rezultacie, białe złoto jest lżejsze i mniej trwałe niż platyna, a z czasem może wymagać ponownego rodowania, aby zachować swój blask.

Platyna inwestycyjna

Chociaż platyna jest przede wszystkim metalem przemysłowym, coraz więcej inwestorów docenia jej walory jako aktywa inwestycyjnego. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że popyt generowany na ten metal w dużej mierze uzależniony jest od zapotrzebowania ze strony wspomnianych wcześniej sektorów, a wahania cen tego kruszcu są zdecydowanie większe niż w przypadku bardziej popularnych jako inwestycja metali szlachetnych, takich jako złoto inwestycyjne czy srebro inwestycyjne. Niemniej platyna inwestycyjna stanowi doskonałe uzupełnienie portfolio i pozwala na zwiększenie elastyczności inwestora pod kątem zmieniających się warunków rynkowych.

Ile kosztuje platyna?

Giełdowa cena platyny jest ustalana dwa razy dziennie przez LBMA (London Bullion Market Association). Jednocześnie, cena platyny jest niezależnie administrowana przez London Metal Exchange (LME), która jest spółką zależną LBMA. Aktualny kurs platyny można sprawdzić na wykresie dostępnym na stronie internetowej Tavex pod adresem: Wykres ceny platyny.

Monety platynowe – czy warto w nie inwestować?

Moneta a może sztabka platyny? Co będzie lepszym wyborem? Zarówno platynowe monety bulionowe jak i sztabki są produktami tworzonymi bezpośrednio z myślą o inwestycji. Próba platyny w obu tych kategoriach produktów co do zasady jest bardzo wysoka (9995), co sprawia, że stanowią one doskonałą długoterminową lokatę kapitału. Platynowe monety bulionowe będą doskonałym sposobem na dywersyfikację części portfela poświęconą metalom szlachetnym.