Rynek złota na świecie – podsumowanie 3. kwartału 2021

Zgodnie z danymi Światowej Rady Złota (ang. World Gold Council) w 3. kwartale 2021 roku popyt na złoto ukształtował się na poziomie 831 ton. Dalsze ożywienie popytu konsumenckiego w połączeniu z niemalejącym zainteresowaniem fizycznym złotem inwestycyjnym nieco złagodziły skutki odpływów z funduszy ETF opartych na złocie, jednak nie zdołały całkowicie ich zniwelować. W konsekwencji popyt na złoto odnotował 7% spadek w ujęciu rok do roku. Należy jednak zwrócić uwagę, że odpływ z funduszy ETF w minionym kwartale (-27 ton) w zasadniczym stopniu zaburzył rzeczywisty obraz skali zainteresowania złotem, który został wygenerowany przez pozostałe sektory – w analogicznym okresie w ubiegłym roku do tej klasy aktywów napłynęło aż 274 ton złota. Z pespektywy spadku inwestycji w złote ETF-y należy mieć na względzie, że zostały one w całości skoncentrowane na funduszach notowanych w USA, podczas gdy inne regiony odnotowały napływ do tej klasy aktywów.

Inwestycje – rynek złota 3. kwartał 2021 roku

Zgodnie z powyższym na rynek złota inwestycyjnego oddziaływały dwie przeciwstawne siły. Z jednej strony obserwowaliśmy spadek zainteresowania funduszami ETF opartymi na złocie, jednak jednocześnie popyt na ten metal w postaci sztabek i monet wzrósł o 18% w ujęciu rok do roku do 262 ton!

Podobnie jak w 2., tak i w 3. kwartale inwestujący w fizyczną formę złota w niższych cenach kruszcu poszukiwali okazji do zakupu. Istotnym czynnikiem motywującym do poszerzenia zasobów w tym metalu był również wzrost oczekiwań inflacyjnych i malejące zaufanie do narracji banków centralnych o przejściowym charakterze inflacji. Nie sposób nie wspomnieć, że z kwartału na kwartał rynek fizycznego złota inwestycyjnego zaskarbia sobie uwagę coraz szerszej publiczności. W analizowanym okresie firma Tavex sprzedała przeszło 63 600 uncji złota, podczas gdy w analogicznym okresie ubiegłego roku było to 41 600 uncji.

„Bardzo cieszy, że Polacy coraz częściej decydują się na wybieranie alternatywnych inwestycji, szczególnie teraz – w rzeczywistości realnie ujemnych stóp procentowych, które niekorzystnie oddziałują na opłacalność przechowywania kapitału na lokatach. Zestawienie wyników firmy Tavex z tego i poprzedniego roku wpisują się w trend rosnącego zainteresowania fizycznym złotem inwestycyjnym, tym samym wskazując, że decyzje inwestycyjne Polaków coraz rzadziej są podyktowane przyzwyczajeniem, a świadomą analizą potencjalnych zysków i strat” – wskazuje Aleksander Pawlak – Prezes Zarządu Tavex sp. z o.o.

Inwestycje w złoto: złote sztabki i monety

Osiągnięty w 3. kwartale rezultat fizyczne złoto inwestycyjne zawdzięcza znaczącemu wzrostowi popytu na złote sztabki – w zestawieniu z analogicznym kwartałem ubiegłego roku wzrósł on aż o 56% do 178 ton. W przeciwnym kierunku posunęły się inwestycje w złote monety – zapotrzebowanie na nie spadło o 29% i finalnie wyniosło 59 ton. W opinii autorów raportu WGC przyczyny spadku zainteresowania tą formą fizycznego złota inwestycyjnego należy upatrywać w ograniczonym zapotrzebowaniu tureckich inwestorów na złote monety, które w ubiegłym roku okazało się rekordowe. Od początku roku popyt na złote fizyczne złoto inwestycyjne wzrósł do 857 ton, a więc najwyższego poziomu od 2013 roku.

Inwestycje w złote sztabki i monety w Chinach

Spadek lokalnej ceny złota, który zbiegł się w czasie ze Świętem Środka Jesieni, wzrost dochodów gospodarstw domowych, koncentracja lokalnych banków komercyjnych na wycofaniu się z rynku „papierowego” złota – wszystko to napędzało popyt na fizyczny metal w Chinach w minionym kwartale. Finalnie zapotrzebowanie na złoto w formie sztabek i monet wzrosło o 12% w ujęciu rok do roku do 65 ton.

Inwestycje w złote sztabki i monety w Indiach

Wzrost inwestycji w sztabki i monety obserwowaliśmy również w Indiach, gdzie popyt na tę formę złota inwestycyjnego wzrósł o 27% w zestawieniu rok do roku do 43 ton.

„W odpowiedzi na gwałtowny spadek ceny złota i niższą średnią kwartalną cenę inwestorzy zareagowali zwiększeniem zasobów w tym metalu. Efekt cenowy został spotęgowany przez uwolnienie stłumionego popytu, który nastąpił w skutek złagodzenia obostrzeń. Chociaż inwestorów kusiła siła rynku akcji, obawiali się oni ewentualnych korekt przy tak wysokich wycenach. Z tego względu sięgali po złoto jako formę dywersyfikacji” – czytamy w raporcie WGC.

Inwestycje w złote sztabki i monety w Europie

Obok Chin i Indii wysoką aktywnością na rynku fizycznego złota inwestycyjnego wykazali się inwestorzy z Europy. W minionym kwartale zapotrzebowanie na złote sztabki i monety wygenerowane przez ten region wyniosło 58 ton, tym samym notując 22% wzrost w ujęciu rok do roku. Głównym motorem napędowym dla popytu na złoto w Europie byli niemieccy inwestorzy – zapotrzebowanie na złoto w Niemczech przekroczyło i tak już bardzo wysokie poziomy z 3. kwartału 2020 roku. Nie sposób nie wspomnieć o skali zainteresowania fizycznym złotem inwestycyjnym w Wielkiej Brytanii, gdzie popyt sięgnął najwyższego poziomu od niemalże 10 lat.

Inwestycje w złote sztabki i monety w USA

Popyt na złote sztabki i monety w USA wzrósł o 31% do 29 ton. W odpowiedzi na utrzymujące się środowisko niskich stóp procentowych i sukcesywnie rosnącej presji inflacyjnej inwestorzy poszukiwali w złocie zabezpieczenia przed destrukcyjną naturą walut fiducjarnych. Autorzy raportu WGC wskazali również, że połączenie rosnących dochodów rozporządzalnych i ograniczonych możliwości w zakresie ich wydatkowania skłoniło amerykańskich inwestorów do przeznaczenia ich na inwestycję w złoto.

„Mimo że względem pierwszej połowy roku tempo inwestycji zwolniło, popyt na złoto pozostaje bardzo wysoki w porównaniu z historycznymi normami; pięcioletnia średnia kwartalna wynosi 13 ton. Od początku roku inwestycje w złoto osiągnęły rekordowy poziom 91 ton. Dobre rozpoczęcie 4. kwartału stawia całoroczny rekord z 2009 roku (114 ton) w zasięgu ręki” – dowiadujemy się z raportu WGC.

Biżuteria – rynek złota 3. kwartał 2021 roku

W 3. kwartale popyt na złotą biżuterię sukcesywnie się odbudowywał, jednak nie zdołał powrócić do „przedcovidowych” poziomów – w analizowanym okresie zapotrzebowanie na złotą biżuterię wzrosło o 33% w ujęciu rok do roku do 443 ton, tym samym pozostając 12% poniżej 5-letniej średniej kwartalnej. Wartość popytu na biżuterię wyrażona w dolarach amerykańskich wzrosła o 25% w ujęciu rok do roku do 25,5 miliardów USD.

Głównymi ośrodkami ożywienia na rynku złotej biżuterii były Chiny, Indie oraz Bliski Wschód, chociaż nie sposób pominąć wkładu krajów zachodnich, które dołożyły swoją cegiełkę do podwyższenia finalnego wyniku.

Popyt na złotą biżuterię w Chinach wyniósł 157 ton i odnotował wzrost zarówno w ujęciu kwartał do kwartału (+7%), jak i rok do roku (+32%). Wzmożone zapotrzebowanie na złotą biżuterię w Chinach było wynikiem niższych, bardziej stabilnych cen złota, wzrostu dochodów dyspozycyjnych oraz czynnika sezonowości (chińskie walentynki, Święto Środka Jesieni czy śluby).

Wyraźnie ożywienie – które swoim zasięgiem objęło rynek złotej biżuterii w Indiach – napędzane było przede wszystkim przez uwolnienie stłumionego popytu, wzrost aktywności gospodarczej i poprawę nastrojów wśród indyjskich konsumentów. W konsekwencji zapotrzebowanie na złotą biżuterię w tym regionie wzrosło o około 60% zarówno w ujęciu kwartał do kwartału jak i rok do roku. Na poziomie regionalnym Indie Północne odnotowały zdecydowanie lepsze wyniki aniżeli Indie Południowe, co zostało spowodowane gorszą sytuacją epidemiologiczną na południu kraju.

Nieco niższy, jednak równie imponujący wzrost zapotrzebowania na złotą biżuterię (w ujęciu procentowym) odnotowano w Turcji – w zestawieniu z 3. kwartałem 2020 roku popyt wzrósł o 41% i wyniósł 9 ton, a więc najwięcej od 3. kwartału 2017 roku. Podobnie jak w przypadku Indii popytowi na złotą biżuterię w Turcji sprzyjało złagodzenie obostrzeń oraz stosunkowo niska i stabilna lokalna cena złota. Te same czynniki napędzały popyt na złotą biżuterię na pozostałych rynkach Bliskiego Wschodu – w Iranie wzrósł on o 60% w ujęciu rok do roku do 7 ton, podczas gdy w Zjednoczonych Emiratach Arabskich sięgnął 8 ton.

W zestawieniu z analogicznym okresem w ubiegłym roku popyt na złotą biżuterię w USA wzrósł o 12% do 32 ton, jednak w zestawieniu kwartał do kwartału okazał się o 16% niższy.

„2. kwartał 2021 roku był bardzo dobrym kwartałem. Istnieje prawdopodobieństwo, że wycofanie z programów federalnego wsparcia w 3. kwartale przyczyniło się do kwartalnego spadku” – wyjaśnili twórcy raportu WGC.

Wraz z poprawą nastrojów wśród europejskich konsumentów, popyt na złotą biżuterię wzrósł o 19% w ujęciu rok do roku do 12,2 tony. Okazał się więc bardzo bliski poziomom sprzed pandemii – popyt w 3. kwartale 2019 roku wyniósł bowiem 12,4 tony. Jak podaje WGC ponowne otwarcie europejskich gospodarek było głównym motorem napędowym dla wzrostu zapotrzebowania na złotą biżuterię.

Banki centralne – rynek złota 3. kwartał 2021 roku

W minionym kwartale banki centralne pozostały nabywcami złota netto, jednak tempo zakupów wyraźnie zwolniło. W analizowanym okresie rezerwy złota w skarbcach tych instytucji wzrosły o 69 ton (-64% w ujęciu kwartał do kwartału). Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że od początku roku banki centralne zakupiły 393 tony tego metalu, tym samym pozostając na dobrej drodze do osiągnięcia wyraźnego rocznego wzrostu względem zakupów poczynionych przez te instytucje w 2020 roku (255 ton).

Zakupy złota przez banki centralne

Zakupy złota ze strony banków centralnych zasadniczo skoncentrowały się na małej, znajomej grupie. W minionym kwartale największą aktywnością na rynku złota wykazał się Bank Rezerw Indii, który poszerzył swoje zasoby w złocie o kolejne 41 ton do 745 ton. Skala poczynionych od początku roku zakupów pozwala domniemać, że w 2021 roku oficjalne rezerwy banku odnotują najwyższy roczny wzrost od 2009 roku. Bank Centralny Brazylii, który w 1. półroczu wykazał się znaczącą aktywnością na rynku złota, w 3. kwartale zwiększył swoje zasoby w tym metalu do 130 ton. Innymi znaczącymi nabywcami złota na przestrzeni ostatnich trzech miesięcy były Bank Centralny Uzbekistanu (+26 ton), Narodowy Bank Kazachstanu (7 ton), Centralny Bank Federacji Rosyjskiej (+6 ton). Swoją zakupową cegiełkę dołożyły również Centralny Bank Filipin i Bank Mongolii, które zwiększyły swoje rezerwy o niespełna tonę. W Polsce rezerwy złota w ujęciu netto nie zmieniły się w ciągu kwartału, jednak należy mieć na względzie wypowiedź Adama Glapińskiego – Prezesa Narodowego Banku Polskiego – który zapowiedział, że przy założeniu przedłużenia jego kadencji do polskiego skarbca trafi kolejne 100 ton złota.

Sprzedaż złota przez banki centralne

Podobnie jak w 2. kwartale, tak i w 3. sprzedaż złota przez banki centralne miała charakter marginalny – tylko kilka banków centralnych zdecydowało się na redukcję swoich zasobów złota, a sprzedaż brutto wyniosła 27 ton. W minionym kwartale Bank Centralny Turcji sprzedał 13 ton złota. Jak podaje WGC Turcja wciąż boryka się z wyzwaniami gospodarczymi, w tym utrzymującą się słabością waluty, która przyczynia się do utrzymania ceny złota w lirze tureckiej na poziomach zbliżonych do rekordowych. Obok Turcji jedynym godnym uwagi sprzedawcą złota w 3. kwartale był Bank Centralny Kataru, z którego rezerw ubyły 3 tony złota.

Technologia – rynek złota 3. kwartał 2021 roku

Wraz z postępującym ożywieniem gospodarczym po wyjątkowo trudnym 2020 roku, zapotrzebowanie na złoto w technologii wzrosło o 9% w ujęciu rok do roku do 84 ton. Popyt na elektronikę – kluczowy składnik całokształtu popytu na złoto ze strony sektora technologicznego – odnotował 9% wzrost w zestawieniu rok do roku do 69 ton. Pozostała część popytu przemysłowego na złoto wzrosła o 10% rok do roku do 12 ton, podczas gdy zapotrzebowanie na złoto w stomatologii odnotowało 8% spadek do 3 ton.

„Zapotrzebowanie na złoto w sektorze elektronicznym nadal się odradzało. Z racji, że wiele krajów wychodzi z pandemii COVID-19, poprawa nastrojów przełożyła się na wzrost zapotrzebowania na pojazdy i wysokiej jakości urządzenia elektroniczne. W 3. kwartale miało miejsce wiele premier flagowych produktów, które wyszły spod skrzydeł takich producentów jak Samsung i Apple (…). W niektórych regionach świata postępowało przejście na pracę zdalną, jednak zapotrzebowanie na urządzenia niezbędne do jej wykonywania sukcesywnie maleje wraz z nasyceniem rynku” – czytamy w raporcie WGC.

Podaż złota w 3. kwartale 2021 roku

Odnotowany w 3. kwartale wzrost produkcji złota w kopalniach nie zdołał w pełni zniwelować skutków zmniejszonej podaży złota z recyklingu. W konsekwencji całkowita podaż tego metalu w analizowanym okresie spadła o 3% w ujęciu rok do roku. Nieograniczona przestojami produkcja złota w kopalniach odnotowała 4% wzrost w ujęciu rok do roku do 960 ton, podczas gdy podaż złota z recyklingu spadła o 22% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku i była o 16% niższa niż w 3. kwartale 2019 roku.

Według twórców raportu WGC kluczowy wpływ na ograniczenie podaży złota z recyklingu miały przede wszystkim spadek ceny tego metalu oraz ożywienie gospodarcze – lub przynajmniej jego perspektywa w miarę postępów w dystrybucji szczepionek. Z raportu wynika również, że w zasadzie każdy kraj odnotował spadek podaży złota z recyklingu rok do roku. Jedynym godnym uwagi wyjątkiem była Sri Lanka, gdzie trwający kryzys gospodarczy zmusił posiadaczy złota do jego sprzedaży.