Aspiracje krajów BRICS do zagrożenia dolarowi

Od dłuższego już czasu w krajach reprezentujących wschodni blok widoczne są tendencje do ograniczania roli dolara i amerykańskich aktywów. Tendencje te nasiliły się zdecydowanie w ostatnich miesiącach, gdy w wyniku sankcji Rosja została odcięta od systemu płatności SWIFT, a połowa jej rezerw znajdujących się w zachodnich bankach została zamrożona. Ruch ten, choć uderzył finansowo w Rosję, uświadomił jednocześnie wielu innym krajom, jak dużym ryzykiem może się okazać brak dywersyfikacji rezerw i nadmierne opieranie się na zachodnich walutach fiducjarnych. Rosja w ostatnich latach obrała już kierunek odchodzenia od dolara i dolarowych aktywów, na rzecz chociażby złota czy walut bloku wschodniego. Poniżej wykres rezerw złota oraz amerykańskich obligacji, będących w posiadaniu Rosji.

Źródło: Bloomberg

Jednym z ostatnich linków podtrzymujących rolę dolara jako globalnej waluty rezerwowej jest petrodolar, a więc umow z Arabią Saudyjską, że w zamian za ochronę militarną zapewnianą przez USA, zobowiązują się do sprzedawania ropy wyłącznie za dolara, co z czasem stało się standardem obejmującym praktycznie większość surowców. Tym samym Amerykanie zapewnili sobie ogromny popyt na dolara w skali globalnej i (upraszczając) stał się on w ostatnich dekadach ich głównym towarem eksportowym, który wymieniali na realne dobra wytwarzane za granicą. Poniżej wykres deficytu amerykańskiego bilansu handlowego.

Trudno się więc dziwić, że z czasem ten układ napotkał ze strony dostarczających realne dobra na opory, a te stają się tym większe, z im większą dynamiką dolar jest rozwadniany, co z kolei zobaczyć możemy po zachowaniu agregatu M2.

Ten rosnący sceptycyzm wobec akceptowania dolarów i widoczne w wielu krajach wschodniego bloku procesy de-dolaryzacji (choćby dyskusje na linii Arabia Saudyjska – Chiny ws. handlu ropą za juana) skłonił do poszukiwania alternatywy dla obowiązującej obecnie, globalnej waluty rezerwowej.

Iran i Argentyna chętne do dołączenia do BRICS

W minionych dniach odbyło się spotkanie przedstawicieli krajów BRICS, a więc Brazylii, Rosji, Indii, Chin oraz RPA. Związane z obecnym zamieszaniem geopolitycznym „okno transferowe” zamierzają wykorzystać Iran oraz Argentyna, które zgłosiły chęć wstąpienia do BRICS. Lista krajów może być jeszcze dłuższa.

Źródło: The World is One News

Chiny, które mają w bloku BRICS najwięcej do powiedzenia ze względu na 70% udział PKB, na liście potencjalnych członków widziałyby także Egipt, Indonezję, Kazachstan, Arabię Saudyjską, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Niegerię, Senegal oraz Tajlandię.

Koszyk walut BRICS z aspiracjami do waluty rezerwowej

Najciekawsze było jednak wystąpienie Putina, który ogłosił, że kraje BRICS pracują już nad utworzeniem koszyka walut opartych na surowcach, który to koszyk miałby stać się alternatywą dla dolara w zakresie statusu waluty rezerwowej. Na początku roku kraje BRICS poinformowały też, że pracują nad utworzeniem nowej wspólnej sieci płatniczej, aby stopniowo wycofywać się z zachodnich systemów finansowych, takich jak SWIFT

Według chińskiego państwowego serwisu medialnego South China Morning Post, spotkanie BRICS obejmowało również dyskusje na temat umowy o wolnym handlu, która miałaby towarzyszyć proponowanej przez Putina nowej światowej walucie rezerwowej. Pozwoliłoby to zbudować krajom BRICS własną strefę wpływów.

Rola złota w koszyku walut BRICS

Choć nie znamy jeszcze szczegółów konstrukcji zapowiadanego koszyka walut i skali oparcia na surowcach, można domniemywać, że złoto znajdzie w nim swoje miejsce. Warto w tym kontekście przypomnieć choćby dyskusje z końca kwietnia, jakie toczyły się na Kremlu ws. roli złota w systemie monetarnym (https://tavex.pl/dyskusja-na-kremlu-ws-rubla-opartego-na-zlocie-i-surowcach/). W wywiadzie dla Rossiyskaya Gazeta sekretarz Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej Nikołaj Patruszew powiedział wówczas, że rosyjscy eksperci pracują nad projektem wsparcia rosyjskiego rubla złotem i innymi surowcami. Teraz doniesienia ws. aspiracji koszyka walut BRICS zaczynają się układać w logiczny ciąg, który zapewne będzie dalej ewoluował.

Tomasz Gessner