Z najnowszego raportu Światowej Rady Złota (ang. World Gold Council) wynika, że ostatnie decyzje trzech europejskich banków centralnych – w tym naszego ojczystego Narodowego Banku Polskiego – znacznie wpłynęły na zwiększenie udziału europejskich rezerw złota w całokształcie globalnych zasobów tego metalu ulokowanych w skarbcach banków centralnych.
![Europa Środkowa i Wschodnia ugruntowuje swoją pozycję na światowym rynku złota](https://cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2021/04/22142829/wgc1-300x195.png)
Węgierski Bank Centralny wierzy w złoto
Na początku kwietnia jedną z głośniejszych spraw na rynku metali szlachetnych niewątpliwie były działania Węgierskiego Banku Centralnego, który podjął decyzję o trzykrotnym zwiększeniu dotychczasowych rezerw złota z 31,5 tony do 94,5 tony (więcej informacji znajdziesz tutaj). W tym miejscu warto odnotować, że tak duży krok MNB w zakresie poszerzania krajowych rezerw jest następstwem dziesięciokrotnego wzrostu zasobów złota w skarbcu tego banku centralnego, który miał miejsce w ostatnim kwartale 2018 roku.
Biorąc pod uwagę skalę zakupów, decyzja MNB nie była dziełem przypadku – oba wzrosty motywowane były względami strategicznymi i wynikały z długoterminowych celów polityki Węgier. Zwiększenie rezerw złota MNB uzasadniał chęcią umocnienia stabilności krajowego systemu finansowego w czasach niepewności geopolitycznej i zmianami strukturalnymi, które zaszły w międzynarodowym systemie finansowym. Dodatkowym argumentem przemawiającym za decyzją banku centralnego jest rola złota jako bezpiecznej przystani oraz to, że powszechnie uznawane jest za „główną linię obrony w ekstremalnych warunkach rynkowych”. Z tego punktu widzenia działania MNB są jak najbardziej uzasadnione zważywszy na bezprecedensową reakcję polityki pieniężnej i fiskalnej, która wystąpiła w następstwie globalnego kryzysu zdrowotnego – gwałtowny wzrost zadłużenia rządowego i rosnąca presja inflacyjna utwierdziły MNB w przekonaniu o słuszności zakupów złota.
„Złota” ekspansja Narodowego Banku Polskiego
Twórcy raportu WGC wyraźnie zaakcentowali, że Węgry nie są jedynym krajem w regionie, który w ostatnim czasie zwiększył rezerwy złota.
„W ciągu ostatnich trzech lat aktywność banków z Europy Środkowo-Wschodniej na rynku złota znacznie wzrosła, szczególnie Polska i Serbia dodały znaczne ilości złota do swoich rezerw” – czytamy w raporcie.
Istotnie, Narodowy Bank Polski w drugiej połowie 2018 roku zwiększył swoje zasoby złota o 25,7 ton, a w drugim kwartale 2019 roku polskie rezerwy zasiliło kolejne 100 ton. Wielkość zakupów uplasowała nas na pierwszym miejscu w globalnym rankingu pojedynczych zakupów tego metalu na przestrzeni ostatniej dekady. Twórcy raportu wskazali, że „strategiczna decyzja NBP o ponad dwukrotnym zwiększeniu rezerw wynikała z dążenia banku do dywersyfikacji ryzyka geopolitycznego i wzmocnienia bufora odpowiadającego za ochronę stabilności finansowej kraju”.
![Europa Środkowa i Wschodnia ugruntowuje swoją pozycję na światowym rynku złota](https://cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2021/04/22143512/wgc3-300x200.png)
W dalszej części raportu czytamy to, co sam Prezes Narodowego Banku Polskiego podkreślał już wielokrotnie, a mianowicie, że NBP traktuje złoto jako składnik aktywów, który pozytywnie oddziałuje na wiarygodność kraju i chroni jego system finansowy w okresach wstrząsów i napięć.
W wyniku podjętych na przestrzeni ostatnich trzech lat działań w zakresie poszerzenia polskich zasobów złota, zdecydowanie wzrósł ich procentowy udział w całokształcie krajowych rezerw – w pierwszym kwartale 2018 roku kształtował się on na poziomie 3,7% podczas gdy na koniec pierwszego kwartału 2021 roku było to już ponad dwukrotnie więcej, czyli 7,8%. Zastrzyk złota nie pozostał również bez znaczenia dla pozycji Polski w globalnym rankingu, jeśli chodzi o wielkość zasobów, co doskonale obrazuje poniższa tabela – w ciągu trzech lat Polska przesunęła się o 13 miejsc względem lidera i na koniec pierwszego kwartału 2021 roku plasuje się na 23 pozycji.
![Europa Środkowa i Wschodnia ugruntowuje swoją pozycję na światowym rynku złota](https://cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2021/04/22143231/wgc2-300x112.png)
Systematyczność kluczem do sukcesu Narodowego Banku Serbii
WGC nie odmówiło również roli Narodowemu Banku Serbii, który od 2011 roku, skrupulatnie zwiększał swoje rezerwy złota, zasilając krajowy skarbiec średnio o 0,2 tony co kwartał. W 2019 roku Narodna Banka Srbije zwiększył skalę zakupów i w trzecim kwartale 2019 roku zakupił 9,2 tony, natomiast w czwartym kwartale 2020 roku kolejne 3,5 tony.
„Głównym motorem napędowym dla decyzji NBS było wzmocnienie stabilności serbskiego systemu finansowego w okresie niepewności i ochrona przed zwiększonym ryzykiem globalnego kryzysu” – wskazali twórcy raportu WGC.
Jak działania MNB, NBP i NBS wpłynęły na pozycję Europy Środkowo-Wschodniej?
W wyniku ostatnich zakupów dokonanych przez Polskę i Węgry region Europy Środkowo-Wschodniej cieszy się rosnącym znaczeniem na tle globalnych zasobów złota zlokalizowanych w skarbcach światowych banków centralnych – odpowiada za 17% ogółu zakupów złota dokonywanych przez te instytucje w ciągu ostatnich trzech lat.
Czy region wykazuje potencjał do dalszego umacniania swojej pozycji?
Co istotne, istnieje szereg przesłanek, że zakupy te będą kontynuowane w przyszłości. Podczas ostatniego wystąpienia Prezes NBP zadeklarował, że bank będzie dążył do poszerzenia polskich zasobów złota o kolejne 100 ton, żeby docelowo jego udział w całokształcie rezerw wzrósł do 20% (więcej na ten temat pisałam tutaj). Jeśli Serbia podejmie decyzję o kontynuacji dotychczasowej polityki stopniowego pozyskiwania złota, niewykluczone, że region Europy Środkowo-Wschodniej pozostanie ważnym ośrodkiem aktywności banków centralnym w zakresie zakupów złota.
![Aleksandra Olbryś – Analityk ds. Rynku Złota w Tavex, autorka serii TavexNews](https://cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2021/04/22094312/tavexnews-aleksandra-olbrys.png)