Europa Środkowo-Wschodnia ugruntowuje swoją pozycję na światowym rynku złota

Z najnowszego raportu Światowej Rady Złota (ang. World Gold Council) wynika, że ostatnie decyzje trzech europejskich banków centralnych – w tym naszego ojczystego Narodowego Banku Polskiego – znacznie wpłynęły na zwiększenie udziału europejskich rezerw złota w całokształcie globalnych zasobów tego metalu ulokowanych w skarbcach banków centralnych.

Węgierski Bank Centralny wierzy w złoto

Na początku kwietnia jedną z głośniejszych spraw na rynku metali szlachetnych niewątpliwie były działania Węgierskiego Banku Centralnego, który podjął decyzję o trzykrotnym zwiększeniu dotychczasowych rezerw złota z 31,5 tony do 94,5 tony (więcej informacji znajdziesz tutaj). W tym miejscu warto odnotować, że tak duży krok MNB w zakresie poszerzania krajowych rezerw jest następstwem dziesięciokrotnego wzrostu zasobów złota w skarbcu tego banku centralnego, który miał miejsce w ostatnim kwartale 2018 roku.

Biorąc pod uwagę skalę zakupów, decyzja MNB nie była dziełem przypadku – oba wzrosty motywowane były względami strategicznymi i wynikały z długoterminowych celów polityki Węgier. Zwiększenie rezerw złota MNB uzasadniał chęcią umocnienia stabilności krajowego systemu finansowego w czasach niepewności geopolitycznej i zmianami strukturalnymi, które zaszły w międzynarodowym systemie finansowym. Dodatkowym argumentem przemawiającym za decyzją banku centralnego jest rola złota jako bezpiecznej przystani oraz to, że powszechnie uznawane jest za „główną linię obrony w ekstremalnych warunkach rynkowych”. Z tego punktu widzenia działania MNB są jak najbardziej uzasadnione zważywszy na bezprecedensową reakcję polityki pieniężnej i fiskalnej, która wystąpiła w następstwie globalnego kryzysu zdrowotnego – gwałtowny wzrost zadłużenia rządowego i rosnąca presja inflacyjna utwierdziły MNB w przekonaniu o słuszności zakupów złota.

„Złota” ekspansja Narodowego Banku Polskiego

Twórcy raportu WGC wyraźnie zaakcentowali, że Węgry nie są jedynym krajem w regionie, który w ostatnim czasie zwiększył rezerwy złota.

„W ciągu ostatnich trzech lat aktywność banków z Europy Środkowo-Wschodniej na rynku złota znacznie wzrosła, szczególnie Polska i Serbia dodały znaczne ilości złota do swoich rezerw” – czytamy w raporcie.

Istotnie, Narodowy Bank Polski w drugiej połowie 2018 roku zwiększył swoje zasoby złota o 25,7 ton, a w drugim kwartale 2019 roku polskie rezerwy zasiliło kolejne 100 ton. Wielkość zakupów uplasowała nas na pierwszym miejscu w globalnym rankingu pojedynczych zakupów tego metalu na przestrzeni ostatniej dekady. Twórcy raportu wskazali, że „strategiczna decyzja NBP o ponad dwukrotnym zwiększeniu rezerw wynikała z dążenia banku do dywersyfikacji ryzyka geopolitycznego i wzmocnienia bufora odpowiadającego za ochronę stabilności finansowej kraju”.

W dalszej części raportu czytamy to, co sam Prezes Narodowego Banku Polskiego podkreślał już wielokrotnie, a mianowicie, że NBP traktuje złoto jako składnik aktywów, który pozytywnie oddziałuje na wiarygodność kraju i chroni jego system finansowy w okresach wstrząsów i napięć.

W wyniku podjętych na przestrzeni ostatnich trzech lat działań w zakresie poszerzenia polskich zasobów złota, zdecydowanie wzrósł ich procentowy udział w całokształcie krajowych rezerw – w pierwszym kwartale 2018 roku kształtował się on na poziomie 3,7% podczas gdy na koniec pierwszego kwartału 2021 roku było to już ponad dwukrotnie więcej, czyli 7,8%. Zastrzyk złota nie pozostał również bez znaczenia dla pozycji Polski w globalnym rankingu, jeśli chodzi o wielkość zasobów, co doskonale obrazuje poniższa tabela – w ciągu trzech lat Polska przesunęła się o 13 miejsc względem lidera i na koniec pierwszego kwartału 2021 roku plasuje się na 23 pozycji.

Systematyczność kluczem do sukcesu Narodowego Banku Serbii

WGC nie odmówiło również roli Narodowemu Banku Serbii, który od 2011 roku, skrupulatnie zwiększał swoje rezerwy złota, zasilając krajowy skarbiec średnio o 0,2 tony co kwartał. W 2019 roku Narodna Banka Srbije zwiększył skalę zakupów i w trzecim kwartale 2019 roku zakupił 9,2 tony, natomiast w czwartym kwartale 2020 roku kolejne 3,5 tony.

„Głównym motorem napędowym dla decyzji NBS było wzmocnienie stabilności serbskiego systemu finansowego w okresie niepewności i ochrona przed zwiększonym ryzykiem globalnego kryzysu” – wskazali twórcy raportu WGC.

Jak działania MNB, NBP i NBS wpłynęły na pozycję Europy Środkowo-Wschodniej?

W wyniku ostatnich zakupów dokonanych przez Polskę i Węgry region Europy Środkowo-Wschodniej cieszy się rosnącym znaczeniem na tle globalnych zasobów złota zlokalizowanych w skarbcach światowych banków centralnych – odpowiada za 17% ogółu zakupów złota dokonywanych przez te instytucje w ciągu ostatnich trzech lat.

Czy region wykazuje potencjał do dalszego umacniania swojej pozycji?

Co istotne, istnieje szereg przesłanek, że zakupy te będą kontynuowane w przyszłości. Podczas ostatniego wystąpienia Prezes NBP zadeklarował, że bank będzie dążył do poszerzenia polskich zasobów złota o kolejne 100 ton, żeby docelowo jego udział w całokształcie rezerw wzrósł do 20% (więcej na ten temat pisałam tutaj). Jeśli Serbia podejmie decyzję o kontynuacji dotychczasowej polityki stopniowego pozyskiwania złota, niewykluczone, że region Europy Środkowo-Wschodniej pozostanie ważnym ośrodkiem aktywności banków centralnym w zakresie zakupów złota.