Przed tygodniem poznaliśmy najnowszy raport Światowej Rady Złota, podsumowujący nie tylko IV kwartał, ale i cały ubiegły rok. Jak prezentował się popyt? Jak zachowała się podaż? I przede wszystkim ile kupiły banki centralne?
Artykuł dostępny jest też w wersji video:
Dzisiaj bierzemy pod lupę raport Światowej Rady Złota na temat sytuacji na rynku w ubiegłym roku. Na początek tabela popytu i podaży, gdzie na poziomie podsumowania całości działo się relatywnie niewiele.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151658/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-1.jpg?func=bound&w=300&h=300)
Łączna podaż wzrosła w ubiegłym roku o 3% względem 2022 roku, a składa się na nią wydobycie, recykling oraz instrumenty zabezpieczające stosowane przez firmy wydobywcze. Z kolei na poziomie popytu mamy łączny spadek o 5%, natomiast jeśli dodamy transakcje na rynku pozagiełdowym, a więc tzw. OTC, bilans popytu pokaże nam 3% wzrost w ubiegłym roku, a więc dokładnie tyle, ile wyniosła wspomniana już zmiana podaży. Nawiasem mówiąc pozycja OTC bardzo przykuła uwagę, odnotowując wzrost o ponad 750%, co jest zasługą zmiany klasyfikacji przeprowadzonej jeszcze w 2022 roku przez Biuro Kontrolera Waluty.
Z publikowanych na zakończenie każdego kwartału raportów, możemy się dowiedzieć m.in., jak prezentowało się zaangażowanie poszczególnych banków na rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych w poszczególnych kategoriach. Choć raport dotyczy przede wszystkim instrumentów na stopę procentową i dług, znajdziemy tam także część poświęconą metalom szlachetnym. Celem tego raportu jest ograniczenie i wyeliminowanie poważnych zagrożeń dla banków i systemu finansowego, wynikających ze zbyt dużej koncentracji lub nadmiernego ryzyka pozycji w instrumentach pochodnych.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151816/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-2.jpg?func=bound&w=300&h=300)
Silny skok od IV kwartału 2022 roku jest zasługą zmiany klasyfikacji złota, które wcześniej zaliczane było do surowców, a teraz znalazło się w pozycji metali szlachetnych.
W zakresie poszczególnych składowych popytu, w segmencie biżuterii nie zaszły żadne, poważniejsze zmiany względem 2022 roku i popyt utrzymał się na poziomie ok. 2090 ton, z wiodącą rolą Chin oraz Indii, z których popyt na biżuterię wyniósł w ubiegłym roku 1192 tony.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151803/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-3.png?func=bound&w=300&h=300)
Co ciekawe, zapotrzebowanie z segmentu biżuterii jest zwykle nieco bardziej wrażliwe na wahania cenowe złota. O ile w przypadku Indii odnotowano 9% spadek względem roku 2022, o tyle w Chinach był to 10% wzrost, a w samym tylko IV kwartale, gdy ceny złota mierzyły się z okolicami rekordowych poziomów, wzrost ten wyniósł aż 17%.
Z kolei w segmencie inwestycyjnym odnotowano spadek popytu o 15% z 1113 ton w 2022 roku do 945 ton w roku ubiegłym. Sektorem w największej mierze ciągnącym w dół popyt inwestycyjny było zachowanie ETFów zabezpieczonych złotem. O ile w 2022 roku odpływy z nich wyniosły 109 ton, o tyle w roku ubiegłym były to już ponad 244 tony na minusie. Jeśli spojrzymy na zmiany alokacji geograficznej, największe odpływy odnotowano w Europie, zaznaczonej poniżej kolorem zielonym.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151755/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-4.png?func=bound&w=300&h=300)
W przypadku segmentu inwestycyjnego, ale skupionego już na fizycznych monetach i sztabkach, także odnotowano globalnie spadek między rokiem 2022 a 2023, ale tym razem o symboliczne 3%, z 1222 ton do 1190 ton. Jeśli porównacie zmiany na poziomie dwóch ostatnich słupków, widać na nich też to, o czym od dawna mówimy w naszych materiałach, a więc o migracji złota z Zachodu na Wschód.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151750/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-5.png?func=bound&w=300&h=300)
Zachód reprezentowany jest tu przez Europę oraz Stany Zjednoczone i zaznaczony różowymi słupkami, natomiast Wschód reprezentowany jest tu przez Południową i Wschodnią Azję oraz Bliski Wschód, gdzie we wszystkich trzech przypadkach popyt na monety i sztabki zwiększył się względem 2022 roku. Przeglądając poszczególne obszary, bardzo duży spadek, bowiem aż o 59% zanotowała Europa, w której to popyt wyniósł 127 ton i był najniższy od 16 lat. Szczególnie w oczy rzuca się rynek niemiecki.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151745/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-6.png?func=bound&w=300&h=300)
Głównymi powodami takiego załamania popytu na fizyczne złoto inwestycyjne jest obserwowane, silne spowolnienie gospodarcze, wywierające presję na finanse gospodarstw domowych i możliwość wygenerowania przez nie oszczędności, których część powędrowałaby wówczas na rynek kruszców. Nie bez znaczenia w bilansach europejskich gospodarstw domowych były także obserwowane przed rokiem zmiany cen energii, także mocno nadwyrężające budżety.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151741/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-7.png?func=bound&w=300&h=300)
W tym miejscu przechodzimy do jednego z najlepiej poinformowanych uczestników rynku, a więc stojących na straży obecnego systemu monetarnego banków centralnych. Przede wszystkim uwagę zwraca rewizja pamiętnego rekordu z 2022 roku. Okazuje się, że zamiast 1136 ton były to 1082 tony, co i tak jest nienotowanym od przynajmniej 7 dekad, a więc początku agregowania tych danych rekordem. Całkowity popyt netto w ubiegłym roku wyniósł ze strony tych instytucji 1037,4 ton. Choć w porównaniu z rokiem poprzednim był o 4% niższy, to i tak oznacza to drugi w historii wynik, bardzo blisko rekordowego 2022 roku. Przy okazji Światowa Rada Złota szacuje, że łącznie wszystkie banki centralne mają w swoim posiadaniu 36700 ton złota.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151736/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-8.png?func=bound&w=300&h=300)
Jeśli z kolei spojrzymy na szacunki łącznie wydobytego na świecie kruszcu na poziomie 212 tys. ton, które zgromadzone w jednym miejscu ukształtowałyby sześcian o boku 22 metrów, to okazuje się, że w posiadaniu banków centralnych jest ponad 17% światowego złota.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151730/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-9.png?func=bound&w=300&h=300)
Pierwsze miejsce pod względem zgłoszonego na złoto popytu zajęły Chiny, których bank centralny zaraportował w ubiegłym roku zakup 225 ton kruszcu. Z kolei drugie miejsce przypada Polsce z wynikiem 130 ton, co zwiększyło nasze rezerwy złota łącznie do 359 ton. Nasze zakupy realizowane były od kwietnia do listopada. Z danych o aktywach rezerwowych NBP za grudzień i styczeń wynika, że w zakresie kontynuacji zakupów złota wciśnięta została pauza. Warto jednak pamiętać o deklaracjach Adama Glapińskiego, który stwierdził, że chciałby, aby udział złota w rezerwach wyniósł 20%. Obecnie jest to 12,4%, stąd też można zakładać, że wciśnięta została właśnie pauza, a nie definitywny stop.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151726/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-10.png?func=bound&w=300&h=300)
Ze źródeł popytu został nam jeszcze sektor technologiczny, który zanotował w ubiegłym roku 4% spadek względem roku 2022, a dokładnie zapotrzebowanie z jego strony spadło z niespełna 309 ton do 298 ton. W całkowitym, uwzględniającym transakcje na rynku OTC popycie, technologie odpowiadają za raptem 6% udział.
Podsumowując jeszcze krótko część podażową, to ta jak wspomniałem wzrosła łącznie o 3%, głównie za sprawą 9% wzrostu recyklingu. Wydobycie wzrosło o 1% i wyniosło w ubiegłym roku 3644 tony.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151719/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-11.png?func=bound&w=300&h=300)
Jak widzicie, jego poziom jest na przestrzeni lat bardzo stabilny i przewidywalny, a odnosząc go do 212 tys. ton już wydobytych, stanowi rocznie raptem 1,7%. Innymi słowy nawet w przypadku jakichś większych zakłóceń w zakresie wydobycia złota, nie powinny one mieć większego wpływu na zachowanie się ceny kruszcu.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151715/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-12.png?func=bound&w=300&h=300)
Tu z kolei widzicie wykres przedstawiający zmiany w zakresie recyklingu, z którego odzyskano 1237 ton. Choć nawet w ujęciu dolarowym możemy mówić na przestrzeni ostatniego roku o pobijaniu rekordowych cen złota, nie uruchomiło to recyklingu na taką skalę, jaka widziana była w latach 2009-2012, na co wpływa oczywiście inflacja, a więc i kosztowa część biznesu recyklingowego. Swoją drogą zmiany wolumenów recyklingu są optycznie zbieżne z zachowaniem akcji spółek wydobywczych, które także są znacznie oddalone od swoich rekordowych wycen z 2011 roku i cierpią dokładnie na tę samą, marżową przypadłość. Jeśli spojrzymy na IV kwartał, liderami recyklingu był Bliski Wschód oraz Azja Wschodnia.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151710/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-13.png?func=bound&w=300&h=300)
Na koniec jeszcze dość istotna ciekawostka, odnosząca się już do bieżącej sytuacji rynkowej, a więc pozycjonowania banków bulionowych, czyli pozycji Swap Dealers, zaznaczonej zieloną linią w dolnym panelu poniższego wykresu.
![](https://ezn8pwe.cloudimg.io/v7/cdn.tavex.pl/wp-content/uploads/2024/02/12151705/tavexnews-aktualnosci-rynek-zlota-12-02-2024-wykres-14.png?func=bound&w=300&h=300)
Tomasz Gessner