Jak skutecznie planować finanse? Wiedza w pigułce na nowy rok

Nowy rok to moment, w którym większość z nas myśli o zmianach. To także idealny czas, aby zaplanować swoje finanse na kolejne 12 miesięcy — z głową, realistycznie i w zgodzie z własnymi potrzebami.
Dobrze zaplanowane finanse dają spokój, poczucie kontroli i możliwość realizacji marzeń — od większych zakupów, przez budowanie majątku, po zabezpieczenie przyszłości.

1. Zacznij od refleksji

Planowanie warto zacząć od pytania:
Jak wyglądała moja sytuacja finansowa w minionym roku?
Jeśli roczne podsumowanie finansowe jest wciąż przed Tobą, zajrzyj do tego artykułu – Jak podsumować finanse osobiste na koniec roku?
To pomoże Ci stworzyć fundament, który znacznie ułatwi wyznaczenie dalszego kierunku.

2. Wyznacz cele SMART

Po dokonaniu podsumowania masz już wiedzę na temat tego, co udało Ci się osiągnąć w minionym roku, a nad czym jeszcze musisz popracować. Zapisz to, co wymaga poprawy, a także zastanów się, jakie nowe cele byłyby dla Ciebie wartościowe. Warto zrobić to na papierze, ponieważ wg. badań pisząc ręcznie, głębiej przetwarzamy informacje. Ponadto jest znacznie większa szansa na realizację celów, jeśli są one zapisane na papierze, a nie tylko w Twojej głowie.
PAMIĘTAJ – nie warto przesadzać. Lepszy 1 konkretny cel niż 10 ogólnych, o których niedługo zapomnisz.

Cele SMART pomagają unikać ogólników typu „zacznę oszczędzać” — które zwykle pozostają jedynie deklaracją, która przepadnie w odmętach pamięci. Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat? Zajrzyj tu – Jak prawidłowo stawiać cele finansowe? Praktyczne wskazówki!
Jeśli masz poczucie, że chcesz poprawić swoje finanse, ale trudno Ci nazwać konkretne cele, pomocne może być krótkie ćwiczenie.

Mój finansowy cud

Wyobraź sobie, że wydarzył się cud. Budzisz się rano, a Twoja sytuacja finansowa jest dokładnie taka, jak sobie wymarzyłeś/aś.

Zadaj sobie trzy pytania:
1. Po czym od samego przebudzenia zauważasz, że ten cud się wydarzył?
(Jak się czujesz? Co się zmieniło w Twoim podejściu do pieniędzy? Jak wyglądają codzienne decyzje?)

2. Czy już teraz w Twoim życiu są — choćby drobne — elementy tego „cudu”?
(Może regularne oszczędzanie, brak zadłużenia, świadomość wydatków?)

3. Jaka jedna, mała rzecz, którą możesz zrobić dziś, przybliży Cię do tej wizji?
To ćwiczenie pomaga przełożyć ogólne poczucie „chcę mieć lepsze finanse” na bardziej konkretny kierunek, który łatwiej zamienić w realne cele.

3. Ustal priorytety

Gdy cele są już określone, a lista zaczyna się wydłużać, łatwo poczuć przytłoczenie — zwłaszcza jeśli ich realizacja wymaga wielu działań. Aby tego uniknąć, warto uporządkować priorytety.
Wybierz jeden cel, który jest dla Ciebie najważniejszy, i to na nim skup się w pierwszej kolejności. Duże cele znacznie łatwiej osiągać, gdy podzieli się je na mniejsze, konkretne etapy. Dobrym rozwiązaniem jest przypisanie ich do kwartałów i skupienie szczególnej uwagi na pierwszym kwartale, który wyznacza tempo na resztę roku.
Rozpisz wybrany cel na drobne zadania — na tyle proste i konkretne, aby nie były zniechęcające do wykonania. Małe, regularne działania zwiększają szanse na konsekwencję i pozwalają budować poczucie kontroli już od pierwszych tygodni roku.

4. Zadbaj o oszczędności i inwestycje

Podczas stawiania celów i wybierania tych, które są priorytetowe, koniecznie zwróć uwagę na następujące obszary:

Fundusz wydatków nieregularnych

Wiele osób o tym zapomina, przez co w trakcie roku wielokrotnie zaskakują je nieprzewidziane wydatki nieregularne.
To wydatki, które nie pojawiają się co miesiąc i przez to łatwo je pominąć w budżecie. Nie są jednak zawsze losowe — po prostu występują rzadziej, więc często o nich zapominamy. Tymczasem mają duży wpływ na stabilność finansów. Ich nieuwzględnienie zmusza do przesuwania pieniędzy między kategoriami, sięgania po oszczędności albo nawet zadłużania się. Dlatego dobre planowanie finansów powinno obejmować także te mniej oczywiste, ale nieuniknione koszty.
Dzięki rocznemu posumowaniu czarno na białym widzisz, jaki mniej więcej powinien być Twój fundusz – czyli ile rocznie wydajesz na wydatki nieregularne. To pozwala zaplanować je zawczasu na następny rok.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj – Czy da się zaplanować nieregularne wydatki?

Poduszka bezpieczeństwa

3–6 miesięcy kosztów życia to absolutne minimum. Upewnij się, że masz zgromadzone odpowiednie środki i czy są właściwie zabezpieczone przed inflacją. Jeśli nie, potraktuj to jako jeden z celów priorytetowych. Może przydać Ci się ten artykuł – Czy Twoje finanse przetrwają kryzys? Sprawdź, czy masz właściwą poduszkę bezpieczeństwa

Oszczędności celowe

Ustal, na co konkretnie odkładasz w tym roku: mieszkanie, wakacje, remont, edukację itp. To pozwoli zyskać szerszy obraz i nadać kierunek. Jeśli konkretnie wiesz, na co oszczędzasz, jest większa szansa, że faktycznie uda Ci się to zrobić.

Inwestycje

Po podsumowaniu Twojej dotychczasowej strategii inwestycyjnej być może nasunęły Ci się nowe wnioski. Zastanów się, czy chcesz dokonać jakichś zmian, a jeśli tak, to jakich konkretnie i co może Cię do nich doprowadzić. Pamiętaj o dywersyfikacji portfela, aby chronić kapitał przed inflacją i ryzykiem.

5. Zbuduj nawyki

Przemyśl, jakie nawyki mogą pomóc Ci w realizacji ustalonych celów, a z jakich warto w tym roku zrezygnować. Jeśli poświęcisz czas i energię na zbudowanie nowych, korzystnych nawyków to z pewnością zaprocentuje w przyszłości. Z czasem staną się automatyczne i mniej wymagające, sukcesywnie prowadząc Cię ku spełnieniu celów.

Więcej na temat nawyków przeczytasz tutaj:

– Budowanie nawyków – co musisz wiedzieć?
– Jak budować trwałe nawyki? Sprawdź, czego jeszcze nie wiesz o budowaniu nawyków

Skuteczne planowanie finansów na nowy rok to połączenie refleksji, realistycznych celów, mądrej dywersyfikacji i automatyzacji. Dzięki temu możesz nie tylko osiągnąć swoje cele, ale też zbudować realne bezpieczeństwo finansowe.