Kryzys związany z pandemią COVID-19 pobudził w Polakach wzmożoną potrzebę posiadania gotówki na wypadek zawirowań na rynkach finansowych, w tym możliwych bankructw banków.
Znaczenie gotówki w obliczu kryzysu gospodarczego
Prezes NBP prof. Adam Glapiński, podczas wczorajszego wystąpienia otwierającego Kongres Obsługi Gotówki oznajmił, że: „od marca bieżącego roku wartość pieniądza gotówkowego w gospodarce wzrosła o 80 miliardów złotych, czyli o blisko jedną trzecią, osiągając kwotę 320 miliardów złotych (…)”.
Jednocześnie Prezes NBP zwrócił uwagę na to, że: „wysoki poziom wypłat klientów był testem sprawności całego systemu płatniczego w Polsce. Sprawdzianem jak zadziała system i czy każdy klient będzie miał dostęp do gotówki”.
Potencjalne zagrożenia dla wolności obywatelskiej oczami NBP
Jednym z powodów, dla których wielu Polaków w ostatnim czasie odeszło od korzystania z gotówki przy zawieraniu codziennych transakcji, było przeciwdziałanie rozwojowi koronawirusa. W konsekwencji niepokojąco wzrosła liczba podmiotów, które odmawiały sprzedaży lub świadczenia usług w przypadku płatności gotówkowych. Prof. Glapiński podkreślił, że nie ma pozwolenia na jakiekolwiek działania tego typu, ponieważ, jak słusznie zauważył „wszystkie instrumenty płatnicze powinny być wspierane w równym stopniu, a ich wybór jest wyłącznym prawem konsumentów i obywateli”.
Co więcej, prof. Glapiński zwrócił uwagę na to, że jakiekolwiek przejawy ograniczenia wolności obywatelskiej powinny być tłumione na etapie zarodka. Prezes NBP wskazał, że niezależnie od tego, jak trudna nie byłaby sytuacja, priorytetową kwestią zawsze pozostanie troska o to, co daje nam realną wolność – gotówkę.
„Chciałbym podkreślić, że my jako Polacy zawsze staliśmy na straży wolności i jesteśmy wyczuleni na każdą próbę jej ograniczania. Eliminacja gotówki w ramach prowadzenia forsowanej przez niektóre banki, media i międzynarodowe koncerny ekonomii bezgotówkowej nie sprzyja poszerzaniu i wzmacnianiu wolności jednostek. Wręcz przeciwnie generuje ryzyka dla bezpieczeństwa i suwerenności państw narodowych oraz dla wolności poszczególnych obywateli. NBP wspiera cyfrowe sposoby płatności, jednak nie zapomina przy tym o podstawie dającej nam wolność – o gotówce”.
Jakie kroki zamierza podjąć NBP, żeby zapewnić obywatelom wolność w zakresie wyboru środka płatniczego?
W wydanym w dniu wczorajszym oświadczeniu prof. Glapiński podkreślił również, że: „NBP ponowi swój postulat o wprowadzenie stosownego przepisu w ustawie o Usługach Płatniczych, który wzmocni prawa konsumentów rozstrzygając jednoznacznie, że mają oni prawo dokonywać płatności w formie gotówkowej zawsze i wszędzie”.
Na zakończenie, prezes NBP ogłosił rozpoczęcie prac nad narodową strategią bezpieczeństwa gotówki. Na ten moment nie określił jednak dokładnych postulatów, które będą obejmowały przyszłe działania NBP.